کشاورزی دهستان دریاسر

قسمت جلگه ای و کم ارتفاع یخش کومله را دهستان دریاسر تشکیل می دهد. این دهستان بیش از 1700 هکتار برنجکاری دارد. کشت باقلا، لوبیا و نخود سطحی در حدود 70 هکتار را پوشش می دهند. سبزی و صیفی از قبیل پیاز، سیب زمینی، سیر، گوجه فرنگی و انواع سبزیهای برگی و غده ای ( ترب ) بیش از 100 هکتار را شامل می شوند. نیشکر در شهرستان لنگرود از قدمت کشت برخوردار است و تنها دهستان این شهرستان که به کشت نیشکر می پردازند دریاسر است. این محصول حدود 3 هکتار از اراضی را زیر کشت دارد که 9 تن محصول از آن بدست می آید. در این دهستان باغداری نسبت به زراعت جایگاه بهتری دارد. حدود 850 هکتار از اراضی مربوط به چایکاری که سالانه بیش از 8500 تن چای تولید می کند. قریب به 600 هکتار توتکاری جهت پرورش کرم ابریشم وجود دارد. سطحی معادل 90 هکتار نیز به کشت مرکبات اختصاص یافته است که بیشترین سهم آن مربوط به پرتغال با 800 تن محصول است.

3 ـ 4 ـ 1 ـ 6 ـ کشاورزی دهستان مریدان

دهستان مریدان نیز مانند بسیاری دیگراز دهستانهای گیلان از دو بخش جلگه ای و کوهپایه ای تشکیل شده است. حدود 1000 هکتار از شالیزارهای شهرستان در این دهستان قرار دارد. باقلا در سطح 10 هکتار و لوبیا در سطح 30 هکتار کشت می شود. انواع سبزیها و صیفی نسبت به دیگر محصولات زراعی جز برنج، از وضعیت بهتری برخوردارند. پیاز در سطح 10 هکتار کشت می شود و بیش از 80 تن محصول می دهد. سیر 5 هکتار را پوشش می دهد. انواع سبزیهای برگی و همچنین غده ای به خصوص ترب در سطوح مختلف کشت می شوند. بعد از برداشت برنج، در اراضی شالیکاری شبدر کشت می شود. محصول مرکبات لنگرود بیشتر مربوط به دهستان مریدان است. پرتغال 565 هکتار، نارنگی 40 هکتار و نارنج که در باغهای چای غرس شده 78 هکتار از اراضی را اشغال کرده اند. چای 2600 هکتار را در اختیار دارد که 400 هکتار آن دارای تأسیسات آبیاری است.

جدول شماره ( 31 ـ 3 )سطح زیرکشت، تولید و عملکرد در هر هکتار محصولات شهرستان لنگرود سال93

منبع: سازمان جهاد کشاورزی شهرستان لنگرود 1393

جدول شماره(32 ـ 3 ) آمار محصولات باغی ( میوه های سردسیری و خشک )شهرستان لنگرود سال 93

برنجکاری

رایجترین نوع برنج که در این شهرستان کشت می شود انواع صدری، خزر و بی نام است، کل میزان تولید برنج در سال 1390 در این شهرستان 27,997 تن معادل 8/3 درصد کل تولید استان است که 9148 تن آن به مصارف خوراک و بذر اختصاص دارد و 18,829 تن معادل 22/3 درصد کل مازاد برنج استان است برای مصارف کشور استفاده می شود. این شهرستان از لحاظ میزان تولید برنج در رتبه نهم استانی قرار دارد.جداول زیر وضعیت برنج را در این شهرستان نشان می دهد.

جدول شماره (33 ـ 3 )سطح زیر کشت و عملکرد برنج

منبع: جهاد کشاورزی شهرستان لنگرود 1393

جدول شماره (34 ـ 3 )تولید برنج

منبع:جهادکشاورزی شهرستان لنگرود1393

جدول شماره(35ـ 3) مکانیزاسیون

منبع: جهاد کشاورزی شهرستان لنگرود 1393

جدول شماره(36 ـ 3 ) هزینه های تولید

منبع: جهاد کشاورزی شهرستان لنگرود 1393

جدول شماره(37ـ 3) خلاصه وضعیت برنجکاری

منبع: جهاد کشاورزی شهرستان لنگرود 1393

تعریف محیط زیست

برای این واژه دو نگرش ایجاد شده است: یک نگرش این است که عنوان محیط زیست از دو کلمه محیط و زیست ترکیب یافته است که در فارسی به معنای جایگاه و محل زندگی است. این عنوان از نظر لغت مواردی هم چون آلودگی هوا، راه های جلوگیری از تخریب طبیعت و… را شامل نمی شود، اما امروزه مفاهیم گوناگون را از آن ارائه می نمایند مثل آب و هوا، جنگل، کوه، حقوق حیوانات و پرندگان، راه های جلوگیری از آلودگی هوا، راه های مبارزه با عوامل مخرب طبیعت و… محیط زیست در اصطلاح به کلیه عوامل تهدید کننده یا بهبود بخش محیط زندگی اطلاق می‌شود.(انصاری، ١٣٧۶، ص 14)
اما نگرش بعدی بیانگر این است که چیزی به نام محیط وجود ندارد و این واژه یک معنای نسبی به مفهوم پیرامون دارد، همان طور که از مشتقات واژه با مراجعه به کتاب لغت پیدا است، یعنی چیزی که توسط پیرامون خود محاط شده است. موردی که در این جا مهم قلمداد می شود این است که بدانیم، منظور ما از محیط زیست کدام موجود است این موضوع اهمیت دارد زیرا آن چه وضعیت یک محل را برای زیست یک نوع موجود زنده بهبود می بخشد می توان محیط زیست یک موجود دیگر را تباه کند.حال در مجموع باید گفت: محیط زیست عبارت است از آن چه که فرایند زیستن را احاطه کرده، آن را در خود فرو گرفته و با آن در کنش متقابل قرار دارد. با توجه به این تعریف آیا می توان مرزهای مشخصی برای محیط زیست تعیین نمود آیا فرایند حیات بدون استفاده از هوا و خاک میسر است آیا بدون بهره برداری منطقی از خاک، می توان مواد غذایی تولید نمود و امکان تغذیه سالم جمعیت رو به تزاید را فراهم ساخت؟

بدین ترتیب مشاهده می شود که محیط زیست همه چیز را در بر می گیرد. هم انسان و هم طبیعت و هم رابطه این دو را شامل می شود. در کلیه فعالیت های بشر تاثیر داشته و نیز از آن متاثر می شود.محیط یک موجود زنده عبارت است از فضایی که موجود زنده را احاطه کرده و از طریق روابط متقابل گوناگون با آن در تماس قرار دارد. به بیان دیگر، محیط را می توان مجموعه عوامل جاندار و بی جانی دانست که، در یک فضای مشخص و در زمانی معین موجود زنده را تحت تاثیر خود قرار می دهند. (انصاری، ١٣٧۶، ص 14)

البته پدیده های غیر زنده نیز می توانند دارای محیط باشند، لیکن فاقد محیط زیست اند ،به عنوان مثال سنگ مادر تحت تاثیر عوامل محیطی (تخریب فیزیکی، شیمیایی، بیولوژیک) به خاک مبدل می شود. در صورتی که موجود زنده از مکانی به مکان دیگر تغییر وضعیت دهد، محیط آن موجود تغییر می یابد مانند حرکت از محیط خانه به خیابان، محیط پارک، محیط اداره. لیکن کلیه این حرکت ها و جابجایی ها در محدوده محیط زیست صورت می گیرند، زیرا مفهوم محیط زیست، چه از نظر لغوی و چه از لحاظ واقعیت آن، در بر گیرنده کل فضای حیاتی کره خاکی می باشد. به بیان دیگر این محیط زیست است که، در درون خود محیط های گوناگون را جای داده است.

بعضی از نویسندگان از این که بتوان تعریفی جامع و حقوقی از محیط زیست ارائه داد، اظهار تردید کرده‌اند؛ (انصاری، ١٣٧۶، ص 14) زیرا حقوق داخلی ایران و بسیاری از کشورها در خصوص تعریف محیط زیست ساکت هستند و بیشتر محیط زیست را در رابطه با عناصر طبیعت، منابع طبیعی، شهر و مناظر به کار برده اند. به همین جهت مفهوم محیط زیست از نظر کشورها با توجه به اهمیتی که هر کشور به یکی از عناصر زیست محیطی می دهد، می تواند متفاوت باشد. برای این که بتوانیم تعریف جامعی از محیط زیست ارائه دهیم به ناچار باید برخی از مفاهیم را که شناختِ محیط زیست، متوقفِ بر آشنایی به آنهاست، تعریف کنیم و در انتها تعریفِ مورد نظر از محیط زیست را بیان نماییم.

طبیعت

اگر بخواهیم از واژه‌های با مفهوم مبهم نام ببریم، این واژه چیزی جز کلمه نخواهد بود؛ زیرا به تمام موجوداتی که پروردگار در جهان نباتات، آفریده « طبیعت » است، طبیعت گفته می شود؛ به عبارتِ دیگر، هر چیزی که دست بشر در ایجاد آن دخالت نداشته باشد، طبیعت نام دارد.(پیشین)

1-1-2-اکولوژی

اکولوژی، یا بوم شناسی، دانشی است که به مطالعهی روابط جانداران با محیطی که در آن زندگی می‌کنند، می‌پردازد. با توجه به محتوای نه چندان روشنِ محیط زیست، افکار عمومی، بین اکولوژی و محیط زیست تفاوت چندانی قائل نیست.(پیشین)

1-1-3-اکوسیستم

اکوسیستم عبارت است از هر ناحیه ای از طبیعت که در آن، بین موجودات زنده و اجسام غیر زنده واکنش های متقابل انجام می‌گیرد، تا تبادل مواد بین آنها به عمل آید؛ مثلا یک دریاچه یا یک جنگل، یک اکوسیستم است و شامل چهار عاملِ تشکیل دهنده، یعنی اجسام غیر زنده، تولیدکنندگان، مصرف کنندگان و تجزیه کنندگان می باشد؛ از این رو محیط زیست را می توان یک اکوسیستم دانست که از تعدادِ بی‌شماری اکوسیستم های کوچک تر تشکیل شده است و بشر برای زندگی و ادامه ی آن به تمام اکوسیستم ها وابستگی دارد . اکوسیستم انواعی دارد، مانند اکوسیستم خشکی و اکوسیستم دریایی، که اینها نیز خود انواعی دارند جهت رعایت اختصار از ذکر آنها خودداری می‌شود.(جنیدی ١٣۵٢، ص ١۴۴)

با توجه به آنچه ذکر شد، اکنون به تعریف محیط زیست می پردازیم. .یکی از نویسندگان می‌گوید:

«محیط زیست عبارت است از هوا، آب، خاک، گیاه، جنگل، بیشه، مرتع، دریا، دریاچه، رودخانه، چشمه، آبزیان، حیوانات، کوه، دشت، جلگه، کویر، شهر و یا ده (شامل کوچه، خیابان، ساختمان، اعم از تاریخی و عادی و کارخانه) و غیره» (بنان، پیشین، ص ۵)

بعضی دیگر محیط زیست را این گونه تعریف کرده‌اند: «قسمتی از جو یا پوسته‌ی زمین که حداقل برای نوعی زندگی مساعد باشد، محیط زیست نامیده می‌شود، بنابراین محیط زیست، قسمت کوچکی از جو(اتمسفر) هیدروسفر و لیتوسفر را شامل می‌شود؛ به عبارت دیگر، محیط زیست قشر نازکی از هوا، زمین و آب است که همه‌ی زندگی را در بردارد.»(جنیدی، پیشین، ص ١۴٣) اگر بخواهیم یک جمع‌بندی از تعریف های فوق داشته باشیم، باید بگوییم: «محیط زیست، به تمام محیطی اطلاق می‌شود که انسان به طور مستقیم و غیر مستقیم به آن وابسته است و زندگی فعالیت‌های او در ارتباط با آن قرار دارد.»(قوام، ١٣٧۵، ص3).

ماهیت فقهی منابع زیست محیطی

منابع زیست محیطی به تمام منابعی اطلاق می‌شود که انسان به طور مستقیم و غیرمستقیم به آن وابسته است و زندگی و فعالیتهای او در ارتباط با آن قرار دارد. بسیاری از این منابع از مصادیق عنوان «اموال» و جزء حقوق اموال انسانهاست و هرچند بسیاری از آنها مال محسوب نمی‌شود؛ ولی بی‌تردید به نحوی از حقوق انسانها هستند و تجاوز به آنها آثار فقهی ـ حقوقی دارد؛ مثلاً داشتن محیط امن صوتی یکی از حقوق مردم است و ایجاد آلودگی صوتی به یقین تجاوز محسوب و در برخی شرایط موجب ضمان و مسئولیت مدنی خواهد بود.

1-6- مالکیت منابع زیست محیطی

در قرآن مجید آیات بسیاری مرتبط با محیط زیست وجود دارد و هرچند بسیاری از آنها را نمی‌توان در استنباط احکام مورد استدلال قرار داد و به اصطلاح در زمره آیات‌الاحکام نمی‌باشند، ولی آیاتی که با نگاهی دیگر می‌تواند در این خصوص به کار آیند نیز اندک نیستند. ما آیاتی از قرآن مجید که می‌توانیم احکامی مرتبط با مسائل زیست محیطی از آنها استنباط کنیم، در زیر مورد تحلیل و بررسی قرار می‌دهیم.

1-7- آیات مربوط به مالکیت منابع زیست محیطی

استعینوا بالله و اصبروا إنّ الارض لله یورثها من یشاء من عباده و العاقبه للمتقین: از خدا یاری جویید و پایداری ورزید، که زمین از آن خداست، آن را به هرکس از بندگانش که بخواهد، می‌دهد و فرجام [نیک] برای پرهیزگاران است. (الاعراف: 128) و الارض وضعها للأنام: [خداوند] زمین را برای مردم نهاد. (الرحمن:10)  الله الذی خلق السموات و الارض و أنزل من السماء ماء فأخرج به من الثمرات رزقاً لکم و سخّر لکم الفُلک لتجری فی البحر بأمره و سخّر لکم الأنهار: خداست که آسمانها و زمین را آفرید، و از آسمان آبی فرستاد، و به وسیله آن از میوه‌ها برای شما روزی بیرون آورد، و کشتی را برای شما رام گردانید تا به فرمان او در دریا روان شود، و رودها را برای شما مسخّر کرد. (ابراهیم:32) الذی جعل لکم الأرض مهداً و سلک لکم فیها سبلاً و أنزل من السماء ماء فاخرجنا به أزواجاً من نبات شتّی: همان کسی که زمین را برایتان گهواره‌ای ساخت، و برای شما در آن، راه ها ترسیم کرد و از آسمان آبی فرو آورد، پس به وسیله آن رُستنی‌های گوناگون، جفت جفت بیرون آوردیم. (طه:53)

اُعبدوالله ما لکم من إله غیره هو أنشاکم من الارض و استعمرکم فیها فاستغفروه ثم توبوا إلیه إنّ ربی قریب مجیب: خدا را بپرستید. برای شما هیچ معبودی جز او نیست. او شما را از زمین پدید آورد و در آن شما را استقرار داد. پس، از او آمرزش بخواهید، آنگاه به درگاهش توبه کنید، که پروردگارم نزدیک [و] اجابت‌کننده است. (هود:61)

الله الذی سخّر لکم البحر لتجری الفُلک فیه بأمره و لتبتغوا من فضله و لعلکم تشکرون: خدا همان کسی است که دریا را به سود شما رام گردانید، تا کشتی‌ها در آن به فرمانش روان شوند، و تا از فزون‌بخشی او [روزی خویش را] طلب نمایید، و باشد که سپاس دارید. (جائیه:12)

و سخّر لکم ما فی السماوات و ما فی الارض جمیعاً منه إنّ فی ذلک لآیات لقوم یتفکرون: آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است، به سود شما رام کرد، همه از اوست. قطعاً در این [امر] برای مردمی که می‌اندیشند نشانه‌هایی است. (جائیه:13)

از مجموع آیات فوق استفاده می‌شود:

1ـ مالکیت حقیقی منابع زیست محیطی متعلق به خداست.

2ـ خداوند آن را در اختیار بشر قرار داده است.

3ـ منظور از بشر، نوع بشر است نه فقط بشر زمان حاضر.

4ـ غرض الهی از این امر حفظ منابع و بهره‌گیری در حد نیاز است.