در جدول۸-۴ به آماره‌های توصیفی متغیرهای درهم آمیختگی فکر-عمل اخلاقی، درهم آمیختگی فکر-عمل احتمال رخداد برای خود و درهم آمیختگی فکر- عمل احتمال رخداد برای دیگران در دو زمان پیش آزمون و پس آزمون در دو گروه آزمایش و کنترل پرداخته شده است.

 

جدول۸-۴٫ آماره‌های توصیفی متغیرهای مورد مطالعه

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

اخلاقی خود دیگران گروه زمان M SD M SD M SD آزمایش پیش آزمون ۵/۳۵ ۳/۹ ۷/۶ ۳/۵ ۷ ۸/۲ پس آزمون ۲/۲۶ ۶/۸ ۵ ۴/۱ ۶/۴ ۴/۱ کنترل پیش آزمون ۵/۳۴ ۳/۱۱ ۸ ۵/۲ ۱/۸ ۶/۵ پس آزمون ۳/۳۷ ۸/۱۰ ۷/۸ ۶/۳ ۳/۸ ۲/۲

همان گونه که ملاحظه می‌شود، میانگین گروه مبتنی بر تعهد و پذیرش در متغیرهای درهم آمیختگی فکر-عمل اخلاقی، درهم آمیختگی فکر-عمل احتمال رخداد برای خود و درهم آمیختگی فکر-عمل احتمال رخداد برای دیگران در پیش آزمون به ترتیب، ۳۵، ۶، ۷ و پس آزمون به ترتیب ۲۶، ۵، ۴ بوده است؛ و میانگین گروه کنترل در متغیرهای درهم آمیختگی فکر- عمل اخلاقی، درهم آمیختگی فکر- عمل احتمال رخداد برای خود و درهم آمیختگی فکر-عمل احتمال رخداد برای دیگران در پیش آزمون به ترتیب، ۳۴، ۸، ۸ و پس آزمون به ترتیب ۳۷، ۸، ۸ بوده است.

 

نتایج آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیری تفاوت گروه‌های گروه مبتنی بر تعهد و پذیرش و کنترل در متغیرهای درهم آمیختگی فکر-عمل اخلاقی، درهم آمیختگی فکر-عمل احتمال رخداد برای خود و درهم آمیختگی فکر-عمل احتمال رخداد ‌به این شرح می‌باشد: لامبدای ویکلز=۷۸۳/۰، F=1/14، P-000/0. این نتایج نشان دهنده تفاوت بین نمرات دو گروه می‌باشد (۰۵/۰>P). به عبارت دیگر، ‌می‌توان گفت، تفاوت بین نمرات دو گروه، بیان کننده این مطلب است که به طور کلی مداخله “گروه درمانی مبتنی بر تعهد و پذیرش” بر بهبود متغیرهای درهم آمیختگی فکر-عمل اخلاقی، درهم آمیختگی فکر-عمل احتمال رخداد برای خود و درهم آمیختگی فکر-عمل احتمال رخداد برای دیگران تاثیر معناداری داشته است.

 

جدول۹-۸٫ نتایج تحلیل کوواریانس چند متغیره برای مقایسه گروه‌های آزمایش و کنترل در پس آزمون

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

گروه مجموع مجذورات درجه آزادی میانگین مجذورات F سطح معناداری اندازه اثر درهم آمیختگی فکر- عمل اخلاقی ۰۶/۴۹۵ ۱ ۰۶/۴۹۵ ۳/۲۳ ۰۰/۰ ۶۲/۰ احتمال رخداد برای خود ۲/۵۶ ۱ ۲/۵۶ ۷/۱۴ ۰۰۲/۰ ۵۱/۰ احتمال رخداد برای دیگران ۳/۴۹ ۱ ۳/۴۹ ۲۲/۸ ۰۱۲/۰ ۳۷/۰

همان­طور که در جدول۹-۸ نشان داده شده است بین گروه آزمایش که مداخله “گروه درمانی مبتنی بر تعهد و پذیرش”را دریافت کرده‌اند نسبت به گروه کنترل، در متغیرهای درهم آمیختگی فکر-عمل اخلاقی، درهم آمیختگی فکر-عمل احتمال رخداد برای خود و درهم آمیختگی فکر-عمل احتمال رخداد برای دیگران تفاوت معناداری وجود دارد (۰۵/۰ P<)؛ و درهم آمیختگی فکر-عمل اخلاقی، درهم آمیختگی فکر- عمل احتمال رخداد برای خود و درهم آمیختگی فکر-عمل احتمال رخداد برای دیگران گروه آزمایش در پس آزمون کاهش یافته است. بعلاوه اندازه اثر در متغیرهای درهم آمیختگی فکر- عمل اخلاقی ۶۲/۰، درهم آمیختگی فکر-عمل احتمال رخداد برای خود ۵۱/۰، و درهم آمیختگی فکر- عمل احتمال رخداد برای دیگران ۳۷/۰بوده است و این بدین معنی است که به ۶۲ درصد تغییرات مشاهده شده در نمرات پس آزمون متغیر درهم آمیختگی فکر-عمل اخلاقی، ۵۱ درصد تغییرات مشاهده شده در نمرات پس آزمون متغیر درهم آمیختگی فکر-عمل احتمال رخداد برای خود، و ۳۷ درصد تغییرات مشاهده شده در نمرات پس آزمون متغیر درهم آمیختگی فکر-عمل احتمال رخداد برای خود، به دلیل کار مداخله‌ای بوده است. از نظر کوهن، اندازه اثر ۲/۰ مقداری کوچک، ۵/۰ مقداری متوسط و ۸/۰ مقداری زیاد است.

 

فرضیه پنجم: بین گروه درمانی مبتنی بر تعهد و پذیرش و گروه کنترل در میزان فرونشانی افکار تفاوت معناداری وجود دارد.

 

جهت تحلیل این فرضیه از تحلیل کواریانس یک‌راهه استفاده شد. برای استفاده از روش تحلیل کوواریانس ابتدا پیش فرض‌های آن، یعنی فاصله‌ای و نسبی بودن داده ها، مستقل بودن، نرمال بودن، همگنی واریانس‌ها، همگنی شیب رگرسیون و خطی بودن بررسی شد. برای بررسی نرمال بودن داده ها از آزمون کولموگورف-اسمیرنف و برای بررسی مفروضه همگنی واریانس‌ها از آزمون لوین استفاده شد. نتایج نشان دهنده رعایت و برقراری این پیش فرض‌ها برای انجام تحلیل کوواریانس بود. وجود ارتباط خطی بین متغیر کمکی تصادفی و متغیر وابسته و نیز مفروضه همگنی شیب رگرسیون‌ها را می‌توان با بهره گرفتن از نمودار پراکندگی نشان داد. این نمودار و آزمون اثرات بین آزمودنی نشان داد که بین متغیر کمکی تصادفی و متغیر وابسته رابطه خطی وجود دارد و بین گروه ها و پیش آزمون تعامل وجود ندارد (موازی بودن تقریبی خطوط رگرسیون گروه‌های آزمایش و کنترل) (جدول۲-۴). بعلاوه از آنجایی که آزمودنی‌ها در گروه‌های آزمایش و کنترل به صورت تصادفی جایگزین شده‌اند، مفروضه مشاهدات یا گروه‌ها نیز مورد تأیید است. آزمون دوربین واتسون نیز نشانگر مستقل بودن خطاهاست. اگر این آماره بین ۵/۱ تا ۵/۲ باشد جای هیچ نگرانی نیست. بعلاوه اثر متغیرهای جمعیت شناختی و پیش آزمون، کووریت (کنترل) شده و اثرشان حذف گردیده است.

 

در جدول۱۰-۴ به آماره‌های توصیفی متغیر فرونشانی افکار در دو زمان پیش آزمون و پس آزمون در دو گروه آزمایش (گروه درمانی مبتنی بر تعهد و پذیرش) و کنترل پرداخته شده است.

 

جدول ۱۰-۴٫ آماره‌های توصیفی متغیرهای مورد مطالعه

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

گروه زمان میانگین انحراف معیار آزمایش پیش آزمون ۵/۵۰ ۰۴/۱۲ پس آزمون ۴۵ ۴/۹ کنترل پیش آزمون ۸/۵۲ ۸/۱۵ پس آزمون ۳/۵۵ ۳/۱۷

همان گونه که ملاحظه می‌شود، میانگین متغیر فرونشانی افکار در پیش آزمون و پس آزمون گروه آزمایش (آموزش مهارت‌های ارتباطی) به ترتیب ۵/۵۰ و ۴۵، و در پیش آزمون و پس آزمون گروه کنترل به ترتیب ۵۲ و ۵۵ است.

 

جدول۱۱-۴٫ نتایج تحلیل کوواریانس میزان فرونشانی افکار در در دو گروه

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

منبع پراکندگی مجموع مجذورات درجه آزادی میانگین مجذورات F سطح معنی‌داری اندازه اثر

 

چگونه مخزن زیر زمینی پیدا می شود؟

 

پس از سال های متمادی شرکت های نفتی ‌به این واقعیت رسیدند که با نقشه برداری رخنمون های سنگ رسوبی در روی سطح زمین، امکان ردیابی آن ها در زیرزمین و در نهایت تعیین محل نفت گیر ها امکان پذیر خواهد بود. به همین جهت زمین شناسان به خدمت گرفته شدند.

 

بعدها، روش لرزه ای برای تعیین نفت گیرهای مدفون در زیرزمین توسعه یافت. اکتشاف لرزه ای دارای یک منبع (چشمه) و یک گیرنده است. منبع مانند دینامیت در رو یا نزدیک سطح زمین قرار گرفته و با انفجار ( انرژی امواج و امواج صوتی) به زیر زمین می فرستد. امواج صوتی به لایه‌های سنگ رسوبی برخورد کرده و با برگشت به سطح زمین توسط گیرنده دریافت می شود. انعکاسات صوتی، تصویری از لایه‌های سنگی زیرزمین به ما می‌دهد . تنها راه برای اطمینان از وجود مقادیر تجاری نفت و گاز در یک نفت گیر، «حفر چاه» می‌باشد. چاهی که برای یافتن یک میدان نفت و گاز جدید حفاری می شود، «چاه ‌خود سر یا وحشی» نامیده می شود. اغلب چاه های ‌خود سر، خشک و بدون مقادیر تجاری نفت و گاز هستند.

 

برج فولادی بالای چاه بنام دکل، وظیقه ی بالا و پایین بردن ابزار آلات را در چاه به عهده دارد. چاه ممکن است قائم یا مایل حفاری شود. سیستم های مهم برج حفاری، «سیستم چرخش گل» می‌باشد. گل حفاری از طریق لوله های حفاری به داخل چاه پمپ شده و از طریق سوراخ های موجود در سر مته به کف چاه می‌رسد و دوباره از طریق فضای موجود بین لوله های حفاری و جداره ی چاه به سطح زمین باز می‌گردد. گل حفاری باعث بالا آوردن خرده سنگ های کنده شده توسط مته به سر چاه می‌گردد. ‌به این خرده سنگ ها در اصطلاح کاتینگ می‌گویند. دیوار چاه در حین حفاری با گل سنگین پوشیده می شود. این عمل مانع از جریان سیالات مانند آب، نفت و گاز از سنگ های زیرزمینی به داخل چاه می شود. اگر احیانا نفت و گاز به کف برج حفاری هجوم آورد باعث آتش سوزی خواهد شد. اگر حتی فقط آب از سنگ های زیر زمینی داخل چاه جریان یابد، تخریب و ازبین رفتن چاه را به دنبال خواهد داشت. گل حفاری منجر به پس زدن سیالات به داخل سازند می شود. « چاه های دریایی» نیز مانند چاه های خشکی حفاری می‌شوند. هنگامی که یک میدان دریایی شناسایی شد، در آن محل سکوی حفاری تولیدی جهت باقی مانده ی چاه ها و تولید نفت و گاز استقرار می‌یابد^[۵۳].

 

از آنجا که گل حفاری مانع از ورود هیدروکربن از داخل سنگ ها به چاه می شود، مخزن بدون برخورد نفت با نفت و گاز حفاری می شود، جهت ارزیابی چاه با کمک شرکت ارائه ی خدمات چاه پیمایی، از درون چاه نمودار تهیه می شود. کامیون نمونه دار گیری سر چاه متوقف شده و ابزاری استوانه ای شکل به نام سوند حفاری از آن خارج شده و از طریق یک کابل به ته چاه ارسال می‌گردد. همان‌ طور که سوند به بالا کشیده می شود، ویژگی های سنگ ها و سیالات داخل آن ها از قبیل ویژگی های الکتریکی، صوتی،و رادیواکتیویته بدون تماس با دیواره ی چاه ثبت می‌گردد. این ویژگی ها روی یک کاغذ نواری بلند به نام نمودار چاه ثبت می‌گردد. این اندازه گیری ها برای تعیین ترکیب شمیایی هر یک از لایه‌های سنگی، وجود فضاهای خالی و نوع سیالات داخل آن ها(آب، نفت و یا گاز) استفاده می شود. به منظور جریان نفت و گاز به داخل چاه، به کمک مواد منفجره، سوراخ هایی در لوله های جداری ایجاد می شود که ‌به این عمل مشبک کاری می‌گویند. در ادامه یک رشته ی طویل از لوله ی فولادی با قطر کم به نام لوله ی مغزی در وسط چاه معلق می شود. سیالات تولیدی (آب، نفت و گاز) از طریق لوله مغزی به سطح آورده می‌شوند.

 

در یک چاه گازی، گاز با فشار خودش به سطح آورده می شود. تعدادی چاه های نفتی وجود دارند که در مراحل ابتدایی توسعه ی میدان نفتی، فشار کافی برای جریان به سطح زمین نداشته اند. چاه های نفت و گاز با مجموعه ای از پیچ ها و شیر ها و مهره ها به نام درخت کریسمس برای کنترل جریان به سطح تکمیل و بسته می‌شوند. اغلب چاه ها فشار کافی برای جریان به سطح زمین را نداشته و به همین دلیل بایستی از روش های مصنوعی استفاده شود. پمپ مکش متداول ترین روش ها می‌باشد. در سطح زمین نفت یه یک سیستم جداکننده جهت پاکسازی نفت از ناخالصی ها مانند آب و گاز های خورنده هدایت شده و سپس در اختیار خطوط انتقال قرار می‌گیرد.

 

با کاربرد دارد روش اسید کاری و شکستگی در مخزن، تولید افزایش می‌یابد. در فرایند اسیدکاری با اضافه کردن اسید به چاه بعضی از سنگ های مخزن در مجاورت چاه انحلال می‌یابند. در فرایند شکستگی با بهره گرفتن از مایع پر فشار پمپ شده به داخل چاه، سنگ مخزن تحت تاثیر شکستگی هیدرو لیکی قرار می‌گیرد . با ادامه ی تولید از سنگ مخزن زیرزمینی، فشار روی سیالات باقی مانده، کاهش می‌یابد. شکل منحنی افت و مقدار نهایی نفت و گاز تولید شده به رانش مخزن، یعنی میزان انرژی که نفت و گاز را از سنگ های مخزن به داخل چاه میراند بستگی دارد. «بازیافت نهایی» گاز از یک مخزن گازی حدود ۸۰% است. مخازن نفتی بازدهی کمتر و بسار متغییری دارند. محدوده ی بازیافت آن ها بین ۵ تا ۸۰ % و میانگین ۳۰ % نفت موجود در مخزن است. این نشان می‌دهد که ۷۰% از نفت در مخازن به علت کاهش فشار باقی می ماند.

 

پس از اینکه رانش طبیعی مخزن کاهش یافت، روش هایی مانند سیلاب زنی و بازایافت پیشرفته ی نفت منجر به خروج بخش دیگری از نفت باقی مانده می‌شوند. در فرایند سیلاب زنی، از طریق چاه تزریق، آب با فشار به مخزن دچار افت فشار تزریق شده و با اعمال نیرو، نفت را از طریق چاه تولیدی خارج می‌کند. در فرایند بازیافت پیشرفته، سیالات غیر طبیعی در مخزن مانند دی اکسید کربن و بخار آب برای تولید بیشتر استفاده می‌شوند. پس از آنکه چاهی به طور کامل دچار افت فشار شد، بسته شده و با تزریق سیمان به آن کلیه ی فضاهای خالی آن مسدود شده تا از آلوده شدن سفره های آب شیرین زیرزمینی جلوگیری گردد.

 

ارزیابی واقعی لایه ها در اکتشاف و استخراج نفت

 

اندازه گیری ضخامت واقعی طبقات در روی زمین از کارهای بسیار مهم در زمین شناسی و علوم وابسته است. این اندازه گیری ها می‌تواند برای هر مقصودی صورت گیرد. مثلا برای کارهای چینه شناسی، نقشه برداری، زمین شناشی اقتصادی و یا برای مقاصد نفتی^[۵۴].

 

 

 

ذخیره ی مخزن مشترک

 

حجم هیدروکربنی موجود در مخزن ذخیره نامیده می شود. محاسبه و ارزیابی ذخیره ی یک مخزن به دو شیوه ی درجا^[۵۵] یا با در نظر گرفتن ضریب بازیافت^[۵۶] انجام می شود. ذخیره ی یک مخزن گاز یا نفت در سرنوشت کل توسعه ی میدان مؤثر است.

 

این اثرات در برنامه ریزی برای بهره برداری و سرمایه گذاری توسعه ی پروژه به ویژه در پروژه هایی که سرمایه حاصل شده، از تولید اولیه در جهت توسعه ی مراحل یا فازهای آتی به کار گرفته می شود، بیشتر بروز می‌دهد. ارزیابی ذخیره، همچنین در توافق نامه های مختلف از جمله توافق نامه های توسعه ی مشترک یا آحاد سازی، تعیین میزان ذخایر با هدف تقسیم سهم برابر و قانونمند و تکلیف طرفین در تامین مخارج سرنوشت ساز می‌باشد. مشخص است که به دلیل سیال بودن نفت و گاز رسیدن به یک توافق ضروری است.

ارزیابی ذخیره میدان

 

به دلیل اهمیت مدیریت سرمایه فکری واثرات آن بر فرآیندهای سازمانی، نیاز فوق‌العاده ی برای تعیین یک چهارچوب رسمی در جهت تسهیل گزارشگری سرمایه فکری (شامل ارزیابی، سنجش و تشخیص) مشخص شده است. برای این منظور سازمان‌ها می‌توانند سرمایه معنوی به واسطه ارزش آفرینی مشخص و مدیریت کنند و سپس موقعیت‌های شاخص سرمایه فکری را به مدیران و سهام‌داران گزارش کنند. (Gogan, et al, 2014, p 729)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

محقق سال تعریف و روش سرمایه فکری کلین و لورنس ۱۹۹۴ اصول فکری را نشان می‌دهد که برای تولید ارزش افزوده بیشتر برای سازمان به دست آمده است. استوارت ۱۹۹۷ سرمایه فکری عبارت‌اند از اصول فکری، دانش، اطلاعات، دارایی معنوی، تجربه که می‌توان به منظور ایجاد ثروت از آن استفاده کرد. سرمایه فکری قدرت مغزی اشتراکی است. سالیوان ۱۹۹۸ بررسی مدیریت سرمایه فکری می‌تواند تجربه‌ای خسته کننده باشد. مذاکره که با درک آشکار آغاز می‌شود و به سرعت مبهم می‌شود. پتی و گاتری ۲۰۰۰ سرمایه فکری معیاری است که توانایی تولید درآمدهای آتی یا سرمایه مالی رادر مجموع برای یک سازمان دارد. بوتینس ۲۰۰۲ سرمایه فکری سهمی از دانش را که در یک سازمان وجود دارد را نشان می‌دهد. ادوینسون ۲۰۰۴ سرمایه فکری ارزش پنهان سازمان را تشریح می‌کند. سرمایه فکری مجموعه‌ای از ریشه‌های یک درخت و کیفیت میوه است که به شکل نتیجه قابل‌لمس و ملموس ریشه‌های در واقع پنهان آن دیده می‌شود. آندرسن ۲۰۰۴ ساختار سرمایه فکری دارای سه بخش است: سرمایه انسانی، سرمایه ساختاری سرمایه ارتباطی براتیانو ۲۰۰۶ سرمایه فکری را می‌توان به عنوان پتانسیل فکری سازمان در نظر گرفت که متشکل از دانشی است که توانایی تغییر مراحل مختلف محصول نظیر تعدادی از عوامل عملیاتی، ایجاد ارزش را دارد و می‌تواند در سرمایه های سازمان جمع شود. بایلستیانو وبورز ۲۰۰۸ هدف از مدیریت سرمایه فکری، تبدیل دانش به منبع ایجاد ارزش، تکثیر سرمایه انسانی از طریق سرمایه ساختاری مناسب است. تعریف ارائه شده ۲۰۱۴ سرمایه فکری روش سازمان‌ها برای ایجاد ارزش از طریق منابع پولی، غیر پولی، مادی و غیرمادی است که قابل تعیین (شناختن)، استفاده (بهره‌برداری)، سنجش (ارزیابی، نظارت) و مدیریت به طور شایسته است.

جدول ۲-۱: ترکیب و تعاریف سرمایه فکری (Gogan, et al, 2014)

 

۲-۲-۳) ویژگی‌های سرمایه فکری:

 

با وجود شباهت سرمایه فکری با دارایی‌های مشهود در توانایی بالقوه برای ایجاد جریان‌های نقدی آتی ویژگی‌های خاصی این سرمایه ها را متمایز می‌کند که در ذیل به آن می‌پردازیم:

 

دارایی فکری، دارایی‌های غیررقابتی هستند. برخلاف دارایی‌های فیزیکی که تنها می‌توانند برای انجام یک کار خاص در یک زمان خاص مورد استفاده قرار گیرند، دارایی‌های فکری را می‌توان به طور همزمان برای چند امر متفاوت به کار گرفت. این توانایی یکی از مهم‌ترین معیارهای برتری دارایی‌های فکری بر دارایی‌های فیزیکی است. سرمایه انسانی و رابطه‌ای (از اجزای سرمایه فکری) برخلاف دارایی‌های فیزیکی، قابلیت تبدیل‌شده به مالکیت شخصی را ندارند بلکه می‌بایست بین کارکنان، مشتریان وتامین کنندگان مشترک باشند؛ ‌بنابرین‏ رشد این نوع از دارایی‌ها نیاز به مراقبت و توجه جدی دارد. (شماخی، حبیبی،۱۳۹۳، ص ۶۰)

 

سرمایه فکری به عنوان منبع ارزشمند مزیت رقابتی پایدار در نظر گرفته می‌شود و همچنین روشی است که ازـن طریق، توسعه فناوری ورشد اقتصادی انجام می‌شود. سرمایه فکری هم اکنون به عنوان دارایی نامحسوس مهم در سازمان‌ها به ویژه بخش‌هایی که دارای سرمایه دانش تکنولوژی پیشرفته می‌باشند در نظر گرفته می‌شود. همچنین سرمایه فکری می‌تواند برای توسعه موفقیت سازمان و تشویق و ترویج مزایای سازمانی مانند نوآوری، خلاقیت، حاشیه رقابتی و ایجاد ارزش به کار رود. (Diaz-Fernandez, et al,2015, p 1)

 

در واقع، سرمایه فکری در سطح مناسب می‌باشد. عملکرد شرکت را توسعه دهد. در حمایت از مزایای شرکتی سرمایه فکری، هایتون^[۲۱](۲۰۰۵) نشان داد که با کنترل سرمایه فکری، امکان تغییر ریسک‌های ادراک‌شده و پاداش‌های همراه با عملکرد مدیریتی جهت ارائه امکانات بهتر به شرکت‌ها برای نفوذ در بازارهای جدید، ایجاد محصولات بهتر و دریافت مزیت‌های حرکتی دست اول، به ویژه در سهام تکنولوژی بالا، فراهم می‌گردد. (Diaz-Fernandez, et al, 2015,p1)

 

بخش فراوان ای از دانش سازمانی در سرمایه فکری سازمانی است که نقش مهمی در تصمیم‌گیری مدیریت ارشد ایفا می‌کند. در این راستا سالیوان ^[۲۲](۱۹۹۹)، توان مغزی را در سرمایه فکری روشن می‌کند.در واقع، این استدلال که تأثیری که سرمایه فکری بر عملکرد کارآفرینی دارد منطبق بر تئوری بینش مبتنی بر منابع است، عنوان می‌کند که سازمان باید منابع خود را به طور مؤثر جهت حفظ عملکرد برتر، شناسایی و مدیریت نماید.(Diaz-Fernandez, et al, 2015,p 2)

 

۲-۲-۴) عناصر سرمایه فکری:

 

در دهه ۱۹۹۰ نویسندگان معروفی مانند بونتیس (۱۹۹۶)، بروکینگ (۱۹۹۶)، ادوینسون ومالون (۱۹۹۷)، استورات (۱۹۹۷)، ادوینسون (۱۹۹۷)، سویبی^[۲۳](۱۹۹۷)، شروع به تهیه چارچوبی برای سرمایه فکری کردند تا موجب درک بهتر مفهوم سرمایه فکری ونیز انجام بهتر و راحت تر پژوهش‌های آتی شود. بونتیس ابتدا در سال ۱۹۹۸ سرمایه فکری را به سه دسته سرمایه انسانی، ساختاری و ارتباطی تقسیم نمود، ولی این طبقه‌بندی را در سال ۲۰۰۰ اصلاح کرد و به سرمایه انسانی، ساختاری و ارتباطی و دارایی معنوی تغییر داد. بروکینگ سرمایه فکری را به چهار جز دارایی‌های بازار، دارایی‌های متمرکزشده در نیروی انسانی، دارایی‌های زیربنایی سازمان و دارایی‌های فکری تقسیم کرد.

 

ادوینسون ومالون سرمایه فکری را به عنوان فرآیندی دانش‌محور که شامل آزمایش‌های کاربردی، تکنولوژی سازمانی، ارتباطات با مشتری و مهارت‌های حرفه‌ای می‌باشد، معرفی کردند که باعث افزایش توان رقابتی شرکت و سودآوری آتی آن می‌گردد. به عقیده آنان سرمایه فکری شامل دو وجه سرمایه انسانی و ساختاری است. استوارت سرمایه فکری را به عنوان دانشی که شرکت را در مسیر رشد و پیشرفت قرار می‌دهد، معرفی کرد. در واقع نظریه وی پایه و اساس تقسیم‌بندی بعدی سرمایه فکری قرار گرفت. استوارت بیان کرد که سرمایه فکری از سرمایه انسانی و ساختاری تشکیل شده است، اما سرمایه مشتری در جایگاهی برابر با سرمایه ساختاری قرار دارد. او سرمایه سازمانی را به سرمایه ساختاری ربط داد و به عنوان زیرمجموعه سرمایه ساختاری در نظر گرفت. وی عقیده داشت که بسیاری از شرکت‌ها هر سه زیرمجموعه سرمایه فکری را دارند، اما با توجه به نوع موقعیت شرکت یکی از جنبه‌های سرمایه فکری قوی تر و بااهمیت تر می‌باشد. سویبی چارچوبی مفهومی از سرمایه فکری را ارائه داد. بر اساس این چارچوب، سرمایه فکری به سه بخش فرعی سرمایه ساختاری خارجی، ساختار درونی سرمایه مربوط به شایستگی و لیاقت فردی تقسیم می‌گردد. علی‌رغم وجود تعاریف و دیدگاه‌های گوناگون درباره سرمایه فکری، در بیشتر تعاریف و ‌طبقه‌بندی‌ها، سرمایه فکری به سه زیرمجموعه تقسیم می‌شود. این سه زیرمجموعه، سرمایه انسانی و ساختاری و مشتری هستند.

 

(همتی و همکاران،۱۳۹۲، ص ۹۰-۸۹)

 

 

 

از دیگر تحریف های شناختی که در کمال گرایان به چشم می‌خورد، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

 

ذهن خوانی

 

کمال گرایان به خصوص افراد با کمال گرایی جامعه مدار، فکر می‌کنند از تفکر دیگران درباره خودشان آگاه هستند و اغلب اوقات تصور می‌کنند دیگران درباره آن ها با سخت گیری قضاوت می‌کنند.

 

فاجعه سازی

 

منظور از فاجعه سازی حالتی است که در آن پیامدهای منفی بزرگ می‌شوند و این احساس وجود دارد که این حوادث غیر قابل کنترل یا مدیریت هستند.

 

مسئولیت بیش از حد

 

منظور حالتی است که فرد ‌در مورد یک مسأله بیشتر از آنچه به شکل منطقی از او انتظار می رود خود را مسئول می بیند (خسروی و علیزاده صحرایی، ۱۳۸۸).

 

۲-۲-۳-۴-۳- عوامل بیولوژیکی

 

پایه های آسیب پذیری ژنتیکی موجود در کمال گرایی ممکن است در آسیب پذیری بیولوژیکی نسبت به عاطفه منفی، قرار داشته باشد.این مسأله که افراد مبتلا به اضطراب و افسردگی، آسیب پذیری ژنتیکی نسبت به عاطفه منفی دارند،به خوبی شناخته شده است. در نتیجه این استعداد ژنتیکی نسبت به عاطفه منفی ممکن است زیربنای کمال گرایی باشد و یا این که همبستگی بالایی با کمال گرایی داشته باشد (به نقل از ایجان^[۱۴۲]، ۲۰۰۵).

 

مطالعه توزی و همکاران^[۱۴۳] (۲۰۰۴) تأثیر عامل ژنتیکی را در علت شناسی کمال گرایی مطرح ‌کرده‌است. آن ها از مقیاس کمال گرایی چند بعدی فراست و همکاران (۱۹۹۹) به منظور سنجش کمال گرایی ۱۰۲۲ دوقلوی دختر یک تخمکی و دو تخمکی استفاده کردند. آن ها برای تعیین اثر عوامل ژنتیکی از تحلیل مسیر کمک گرفتند. آن ها ادعا کردند کمال گرایی که در مطالعه شان با سه خرده مقیاس کمال گرایی چند بعدی فراست و همکاران (۱۹۹۰) سنجیده شده است، تا اندازه ای ارثی است.

 

۲-۲-۳-۵- مدل تحولی کمال گرایی

 

تاکنون در خصوص علت شناسی کمال گرایی تنها یک مدل ارائه شده است. در مدل علت شناسانه فلت و همکاران (۲۰۰۲، به نقل از ایجان، ۲۰۰۵) سه حوزه عامل های والدینی، محیطی و مربوط به خود، جزء فاکتورهای خطرساز در شکل گیری کمال گرایی به حساب می‌آیند.

 

عوامل والدینی کمال گرایی زمانی شکل می‌گیرد که کودک والدین استبدادی را تجربه می‌کند که خواستار عملکرد بالا در موقعیت های پیشرفت اند و خود به عنوان والد دارای اهداف کمال گرایی و معیارهای سطح بالا هستند. محققان دریافته اند که جوانان مضطرب عموما والدین مضطرب دارند و اینکه کمال گرایی والدین با اضطراب امتحان کودک رابطه دارد (کوک و کرنی^[۱۴۴]، ۲۰۰۹).

 

دوم، در خصوص فاکتورهای مربوط به کودک معتقدند، در کودکانی که آمادگی برای جامعه پذیری و تأثیرپذیری از دیگران نشان می‌دهند، احتمال شکل گیری کمال گرایی وجود دارد. سایر عوامل مربوط به کودک شامل خلق و خو (مزاج) می شودکه از نظر آنان خلق و خوی کمال گرایانه شامل سطوح بالای تحریک پذیری^[۱۴۵] و سماجت ^[۱۴۶](پشتکار) است (خسروی و همکاران، ۱۳۸۸).

 

سوم، در خصوص فاکتورهای محیطی آنان بر این باورند که جامعه بر افراد برای دستیابی به پیشرفت در موقعیت آموزشی و کاری فشار وارد می‌کند که این خود با ایجاد محیط رقابتی، به مقایسه های اجتماعی مکرر منجر می شود. فلت و همکاران (۲۰۰۲، به نقل از ایجان، ۲۰۰۵) عنوان کرده‌اند زمانی که فشار برای کامل بودن وجود دارد در پاسخ به فشار در برخی از افراد ممکن است کمال گرایی خود مدار و در برخی دیگر کمال گرایی اجتماع مدار (یا هر دو نوع) شکل بگیرد.فلت و همکاران همچنین، همچنین عقیده دارند در برخی از افراد که تحت فشار والدین، خود و محیط قرار می گیرند، کمال گرایی رشد نمی کند، زیرا در مقابل فشار ایستادگی می‌کنند. برای مثال فردی می‌شوند که با والدین کمال گرا، بسیار متفاوت است.این مدل امید بخش است زیرا بازتاب تلاش هایی برای فهم علت شناسی کمال گرایی است. اگر چه در مراحل ابتدایی آن قرار دارد و باید تکرار شود (خسروی و همکاران، ۱۳۸۸).

 

۲-۲-۴- خودکارآمدی

 

خود کارآمدی از جمله مفاهیمی است که در چند دهه اخیر مورد مورد توجه بسیاری از روانشناسان و پژوهشگران قرار گرفته است، اما از نظر قدمت تاریخی، این موضوع در مباحثی که علما و فلاسفه تعلیم و تربیت در گذشته داشته اند نیز به چشم می‌خورد. خودکارآمدی همیشه از ارزش ثابتی برخوردار نیست، ‌بنابرین‏ می‌تواند بسته بر شرایط جسمی (سلامتی یا بیماری)، تجربه های زندگی(موفقیت یا شکست) و حالات روحی(شاد یا غمگین) بین مثبت و منفی نوسان داشته باشد(ویلر و لد^[۱۴۷]، ۱۹۸۲).

 

اکثر صاحب نظران، برخورداری از خودکارآمدی (ارزیابی مثبت از خود) را به عنوان عامل مرکزی و اساسی در سازگاری عاطفی-اجتماعی فرد می دانند. ابتدا روانشناسان و جامعه شناسان از جمله ویلیام جیمز، هربرت مید^[۱۴۸] و چارلز کولی^[۱۴۹] بر اهمیت خودکارآمدی مثبت تأکید داشتند و نتیجه گرفتند که خودکارآمدی با شادکامی و کارکرد مفید رابطه ای متقابل داردوبرای مثال: افسردگی را به یک سبک شناختی که مشتمل بر ارزیابی های شدیداً منفی و انتقادی از خود است، ارتباط داده‌اند (چان^[۱۵۰]، ۲۰۰۶).

 

خودکارآمدی مجموعه ای متمایز از باورهای مربوط به حیطه های مختلف عملکرد است که شامل نظم بخشی فرایند های فکری، انگیزش و حالات هیجانی و فیزیولوژیکی می شود.کارآمدی مربوط به هدف بهتر از کارآمدی مربوط به یک عملکرد خاص، عملکرد را پیش‌بینی می‌کند.کارآمدی مربوط به خود نظم بخشی (یعنی اینکه خرده مهارت ها چگونه فهرست شوند، هماهنگ گردند و پیگیری شوند) نیز یک عامل مهم در باور خودکارآمدی مربوط به دستیابی هدف است.خودکارآمدی مربوط به یک مهارت ممکن است بالا باشد، اما به هنگام استفاده در موقعیت های استرس زا ضعیف باشد.خودکارآمدی با هماهنگ ساختن مهارت های مختلف ارتباط دارد.به دلیل اینکه چیزی بیشتر از مجموعه اجزای آن است، باورهای خودکارآمدی به جای اینکه مجموعه ای بی ربط از خود باورهای خاص بالا باشند، حاصل تجارب و افکار بارور هستند(بندورا، ۱۹۹۷؛ به نقل از لیث، ۱۳۹۲).

 

خودکارآمدی به عنوان قضاوت هایی تعریف شده است، که شخص درباره توانایی‌های خود برای انجام دادن کاری ارائه می‌دهد. این قضاوت ها با بسیاری از جنبه‌های رفتار انسان، انجام و پافشاری در عمل مرتبط است (گور^[۱۵۱]، ۲۰۰۶).

 

مطابق با نظریه های شناختی-اجتماعی باور به خودکارآمدی، اساس و پایه فعالیت انسان است و زندگی افراد توسط باور به خودکارآمدی شخصی آن ها هدایت می شود.موفقیت های قبلی، شکست های مکرر در کودکی، دریافت بازخورد و الگوهای کارآمد تأثیر مهمی بر احساس کفایت و شایستگی دارند (بندورا، ۲۰۰۶).

 

در واقع، باورهای خودکارآمدی دارای قدرت انگیزشی بسیار بالایی هستند زیرا انتظارات پیامدی افراد در رابطه با موفقیت را تحت تاثیر قرار می‌دهند و تعیین کننده میزان تلاش و پایداری فرد هستند (افکلیدز^[۱۵۲]، ۲۰۱۱).

 

در مطالعاتی که توسط پاچارس و جانسون^[۱۵۳] (۱۹۹۶) انجام شد، ارتباط متقابل بین خودکارآمدی و تصور فرد از توانایی خود، مورد تأیید قرار گرفت. بدین معنی که اگر میزان خودکارآمدی کاهش یابد، احساس ضعف و ناتوانی در فرد به وجود می‌آید و برعکس با افزایش میزان خودکارآمدی، احساس توانمندی و ارزشمندی در فرد احیا می شود و تغییرات مثبتی چون: افزایش پیشرفت تحصیلی، افزایش تلاش برای کسب موفقیت، داشتن اعتماد به نفس، بلند همت بودن، تمایل به داشتن سلامت بیشتر، لذت بردن از رابطه با دیگران و پیش‌بینی مثبت نسبت به موفقیت های بعدی، در او پدیدار می شود.

 

1. 1. Social anxiety ↑

 

1. 1. Social phobia ↑

 

 

ب- عوامل روانی: برخی افراد برای کاهش مشکلات روحی و روانی یا فرار از آن ها به مصرف مواد مخدر روی می آورند. افراد افسرده و یا مضطرب استعداد بیشتری برای گرایش به اعتیاد دارند. برخی افراد، برای کاهش مشکلات روحی و روانی یا فرار از آن ها به مصرف مواد مخدر روی می‌آورند. افراد افسرده و یا مضطرب استعداد بیشتری برای گرایش به مصرف مواد مخدر دارند. افراد خجالتی نیز ممکن است برای مقابله با حالت خجالتی بودن خود، به طور غلط به مصرف مواد روی آورند و گاهی نیز برخی افراد جهت افزایش توانایی‌های روحی و جسمی خود، از مواد مخدر استفاده می‌کنند؛ به ‌عنوان مثال افرادی که می خواهند شبها بیدار بمانند و کار کنند و یا برای افزایش لذت جنسی از مواد مخدر استفاده می‌کنند (فلاح زاده ،۱۳۸۰).

 

۲- عوامل محیطی: عواملی است که به محیط فرد مربوط می شود و به سه بخش عوامل خانوادگی و تربیتی و عوامل اقتصادی و عوامل جغرافیایی تقسیم می شود.

 

الف-عوامل خانوادگی و تربیتی

 

روش های تربیتی نادرست خانواده مانند تحقیر کردن، بی ارزش داشتن فرزندان و محبت نکردن به فرزندان، همچنین اعتیاد پدر و مادر و دیگر اعضای خانواده یا جدایی و طلاق پدر و مادر، کشمکش‌ها و اختلافات خانوادگی، لوس و ناز پروده بار آوردن فرزندان از جمله عواملی است که باعث اعتیاد می‌شود. همچنین مصرف سیگار یا سایر مواد اعتیاد آور توسط اعضای دیگر خانواده نیز خطر الگو شدن برای نوجوانان را دارد (فلاح زاده ،۱۳۸۰).

 

بی تردید، معتاد بودن یکی از والدین یا هر دوی آن ها این تصور را در فرزندان به وجود می آورد که اعتیاد، یک عمل عادی بوده و جزئی از روند رشد و بزرگسالی محسوب می شود. در پژوهشی که بلولدز^[۱۴] بر رو معتادانی که از سن ده سالگی در خانواده از هم گسسته ای رشد کرده‌اند و پژوهشی که نارگو^[۱۵] و همکارش انجام دادند، نشان داده شد که یکی از عوامل مهمی که می‌تواند فرد را به سوی معتاد شدن سوق دهد شرایط نامساعد خانوادگی شخص است (مددی و نوغانی،۱۳۸۴).

 

نایت^[۱۶]، در این زمینه بیان می‌کند کودکانی که به طور افراطی از سوی والدین خود، مورد محبت و توجه قرار می‌گیرند، ممکن است بیش از کودکان دیگر در بزرگسالی به مصرف الکل روی می‌آورند؛ زیرا توجه بیمار گونه و افراطی والدین، آن ها را خودخواه، رشد نایافته، و کم تحمل و وابسته بار می‌آورد. از سوی دیگررفتارهای خشونت آمیز، تهدید کننده، تمسخر آمیز و تنبیه کننده والدین، به صورت بیمارگونه‌ای، کودکان را دچار اضطراب و نا امنی ساخته و آن ها را وادار می کند که برای فرار از اضطراب، نگرانی و افسردگی، به مواد مخدر روی آورند. آنچه در این مورد اهمیت حیاتی دارد، شخصیت کودک است. هارتمن^[۱۷] اعتقاد دارد که مصرف کنندگان مواد مخدر مانند اکثر افراد روان نژند دارای مادرانی هستند که دو گانگی را تشدید می‌کنند؛ مادران آن ها دارای رفتارهایی جاذب و در عین حال دلهره آمیز هستند و در پسران خود به ویژه حالت‌های انفعالی و علائم روان نژندی به وجود می آورند و این حالتها با مصرف یا بدون مصرف مواد مخدر بروز می کند؛ به همین دلیل حالتهایی نظیر تثبیت و یا واپس روی دهانی، در آن ها مشاهده می شود ( گلپرور و همکاران، ۱۳۸۰).

 

ب-عوامل اقتصادی و اجتماعی

 

وضعیت اجتماعی اقتصادی خانواده، یعنی سطح سواد والدین، تنوع شغل، درآمد و محل سکونت می‌تواند در بروز اعتیاد مؤثر باشد. سواد یا بی سوادی والدین نیز عامل مؤثری در گرایش نوجوانان به اعتیاد به حساب می‌آید. به طور کلی اکثریت معتادان هر جامعه را افراد فقیر آن جامعه تشکیل می‌دهند. یکی از عوامل مؤثر در این زمینه، این است که تعداد فرزندان متعلق به خانواده های طبقه پایین بیشتر است؛ چنین امری به نظارت کمتر والدین و احساس طرد کودک منجر می شود؛ زیرا حتی اگر والدین بین فرزندان تبعیض قائل نشوند، فرصت کمی برای ابراز محبت و رسیدگی به نیازهای اساسی هر یک از آن ها خواهند داشت. در چنین خانواده هایی، سطح سواد اعضای خانواده، نظارت، انضباط و محبت، زیر حد استاندارد قرار گرفته و زمینه‌های ارتکاب جرم فراهم می شود؛ البته نمی توان گفت بین فقر و اعتیاد رابطه مستقیم وجود دارد.نبود عدالت اجتماعی، توزیع نابرابر ثروت، فقر، نابرابری های اقتصادی اجتماعی و محرومیت های شدید موجود در جامعه که بسیاری از خانواده ها را در بر می‌گیرد، بسیاری و ازدیاد جمعیت مهاجرت روستاییان به شهرهای بزرگ و عدم تطابق با بافت شهری، کمبود مراکز تفریحی سالم، از جمله عوامل مهم اقتصادی و اجتماعی است که افراد را به سمت اعتیاد و مصرف مواد مخدر سوق می‌دهد (فلاح زاده، ۱۳۸۰).

 

پ- عوامل محیطی و جغرافیایی

 

قرار گرفتن کشور ما ایران در کنار مرزهای افغانستان و پاکستان و ورود مواد مخدر از آن کشورها، به خصوص افغانستان که نیمی از تریاک جهان را تولید می‌کند، باعث شده است که کشور ما مسیر عبور مواد مخدر به ترکیه باشد. ارزان بودن مواد مخدر به علت در دسترس بودن آن نیز عامل دیگری برای روی آوردن به مواد مخدر است ( باوی، ۱۳۸۸).‌بنابرین‏ در تقسیم بندی کلی‌تر و جامع‌تر، علل گرایش افراد به مصرف مواد مخدر را عوامل ذیل می‌دانند:

 

۱- عوامل مخاطره آمیز فردی که شامل عوامل مخاطره آمیز دوره نوجوانی، استعداد ارثی، صفات شخصیتی و اختلالات روانی می‌باشد.

 

۲- عوامل مخاطره آمیز محیطی و بین فردی شامل عوامل مربوط به خانواده (روابط اعضای خانواده، شیوه فرزند پروری والدین معتاد، زن یا شوهر معتاد، خواهر یا برادر معتاد،عوامل اجتماعی –اقتصادیخانوادهوطلاق) عوامل مربوط به مدرسه (فقدان محدودیت، فقدان حمایت) و عوامل مربوط به محل سکونت (شیوه خشونت و اعمال خلاف) می‌باشد.

 

۳- عوامل مخاطره آمیز اجتماعی شامل در دسترس بودن مواد مخدر نا برابری های اقتصادی و اجتماعی، تسلط ‌گروه‌های اقلیت نژادی، بیکاری، رشد بی قواره جمعیت، قوانین بازار مواد، مصرف مواد به عنوان هنجار اجتماعی، کمبود امکانات فرهنگی- ورزشی و تفریحی، عدم دسترسی به سیستم های خدماتی- حمایتی، مشاوره ای و درمانی و توسعه صنعتی و محرومیت اقتصادی- اجتماعی می‌باشد (باوی، ۱۳۸۸).

 

بخش دوم:

 

باورهای غیر منطقی

 

۲-۷- تعاریف باور

 

واژه “Belief”در فارسی به باور، عقیده، ایمان و اعتقاد ترجمه شده است(آریان‌پور و دیگران، ۱۳۸۵). باور یعنی پذیرش یک اصل یا یک مذهب یا یک حقیقت و تمایل به واکنش خود آگاهانه در یک شیوه یا طریقه ثابت در یک وضع خاص. باور یعنی ایمان، اعتقاد و عقیده(امین پور و احمد زاده۱۳۹۰).این واژه از اصطلاحات مربوط به حوزه روان‌شناسی اجتماعی است که مباحث مربوط به پدیده روانی اعتقاد را از این حیث که دارای رفتارسازی اجتماعی است مطالعه می‌کند.در یک تعریف ساده و رسا، «باورها یا عقیده‌ها، اندیشه‌هایی هستند که فرد به درستی و حقانیت آن‌ ها اعتقاد دارد.»(پارسا، ۱۳۸۳).کرچ و کرچفلید باور را چنین تعریف کرده‌اند:‌ «باور، سازمانی باثبات از ادراک و شناختی نسبی درباره جنبه خاصی از دنیای یک فرد است.» برای مثال، ‌اعتقاد به بابانوئل که مفاهیم گوناگون به آمیخته‌ای همچون: جنبه جسمانی، ‌لباس و نوع پوشش، جنبه کارکردی آن را دربر می‌گیرد. در مفهوم وسیع‌تر،‌ باورها دربرگیرنده شناخت یا دانسته‌ها، ‌عقاید یا آیین است».(روشبلاو و همکاران^[۱۸]، به نقل از دادگران ۱۳۷۱).

 

۲ -۸- منابع باورها